 |
Ο Μακεδονικός αγώνας και η πόλη της Βέροιας
Κατά το πρότυπο
της Φιλικής εταιρείας οι Βεροιώτες ίδρυσαν
μια νέα εταιρεία με σκοπό να μυήσουν τους κατοικους όχι μόνον της πόλης
αλλά και της ευρύτερης περιοχής στον αγώνα ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία
αλλά και στην Βουλγαρική προπαγάνδα με την ονομασία «Εθνική Εταιρεία» . Για τις ανάγκες του Αγώνα ιδρύθηκε στη Βέροια το “Εθνικό Κομιτάτο” με πρόεδρο τον πρόκριτο της πόλης, Αναστάσιο Σιορμανολάκη, που έστησε το αρχηγείο του στο Μακροχώρι. Ελληνικά αντάρτικα σώματα άρχισαν τη δράση τους στην περιοχή της Βέροιας και ιδίως στη λίμνη των Γιαννιτσών, γνωστή την εποχή εκείνη σαν “Βάλτος”.Τα μέλη όρκιζε ο
αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Η πρώτη συνάντηση των μελών έγινε στο σπίτι του Εμμανουήλ Χριστοδούλου.
Πρωτεργάτες ήταν:
ο Αναστάσιος
Σιορμανωλάκης
Κωνσταντίνος Μαλούτας
Μερκούριος Καρακωστής
Αθανάσιος Παπαδήμος
Περικλής Χριστοδούλου
Δημήτριος Τούσιας
Χαραλαμπος Ιωαννίδης
Αντώνιος Τσικερδάνος
Εμμανουήλ Ζάχος’
Εμμανουήλ Φουντούκας
Μέλημά τους ήταν η συγκέντρωση τόσο αγωνιστών όσο και
η οργάνωση του αγώνα..
Πολλές φορές οι Οθωμανοί ,παρόλο που έβλεπαν αντάρτικες
ομάδες να κινούνται στα χωριά βλέποντας τον τρόπο με τον οποίο δρούσαν οι
Βούλγαροι δεν έλεγαν τίποτα και πάνω από όλα δεν πρόδιδαν τις αντάρτικες μονάδες που έβλεπαν να
κινούνται στην περιοχή του βάλτου.
Όμως δεν αντιδρούσαν όλοι έτσι και κυρίως ο τουρκικός
στρατός.
Από τους πρώτους
νεκρούς ήταν 13 νέα παιδιά που πήγαιναν να πολεμήσουν και έπεσαν σε τουρκική ενέδρα. Ένας μόνον σώθηκε που έφερε
πίσω την είδηση
Από εκεί και πέρα πολλοί νέοι από διάφορα χωριά της
περιοχής τάχθηκαν και πολέμησαν για την πατρίδα τους
Στην ευρύτερη περιοχή του Βερμίου έδρασαν τα σώματα
του καπετάν Ακρίτα(Κ.Μαζαράκη),του καπετάν Γαρέφη,του καπετάν Μαλέα του καπετάν
Τάσου Μπομπότα (Βεροιώτης του οποίου το αληθινό όνομα είναι Κουκουτέγος
Στέργιος)του καπετάν Κορακα και άλλων καπεταναίων ανταρτών.
Ο Καπετάν Ακρίτας έκανε περιοδείες και δεν ήθελε
συμπλοκές εκτός αν η κατάσταση το απαιτούσε.Έτσι κέρδισε με το μέρος του πολλούς Έλληνες αλλά και λησταντάρτες που
πολέμησαν στο πλευρό πολλών καπετάνιων
Σύντομα τα
χωριά όμως του Βερμίου οπλίσθηκαν ικανοποιητικά με όπλα για να αντιμετωπίσουν
οποιαδήποτε απειλή χωρίς να χρειάζονται τη βοήθεια πια των αντάρτικων ομάδων
για να αντιμετωπίσουν τους εχθρούς τους.
Σημαντικό
γεγονός εκείνης της περιόδου
είναι η «Εθνική εκδρομή»..ένα τέχνασμα να μεταφερθούν.όπλα από τους
Μακεδονομάχους.Την Κυριακή 12 Ιουνίου του 1904 με αφετηρίες περιοχές .οπως
το Μοναστήρι(Σημερινά Μπίτολα
Σκοπίων)την Φλώρινα ,την Καστοριά την Έδεσα τη Νάουσα τη Θεσσαλονίκη, κάτοικοι
των περιοχών αυτών επισκέφτηκαν τη Βέροια. Εκεί τους υποδέχτηκαν πλήθος
Βεροιέων κατοίκων και με τη συνοδεία 2 φιλαρμονικών(Θεσσαλονίκης και
Βέροιας)πήγαν στην «Ελιά»όπου χόρεψαν όλοι μαζί παραδοσιακούς χορούς και
τραγούδησαν.. Το βράδυ που επέστρεφε το τρένο κανείς δεν πρόσεξε ότι είχε
λιγότερους επιβάτες. Πολλοί ήταν αντάρτες που προωθήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή
ενώ τα πολεμοφόδια που ήταν στο τρένο σε
διάφορα σημεία κρυμμένα επίσης
μοιράστηκαν στις αντάρτικες μονάδες Μακεδονομάχων
Ο καπετάν Κόρακας ανέλαβε δράση στην περιοχή περίπου το 1906..Στη δική του ομάδα
ήταν 36 άτομα και μέσα σε αυτούς 10
Κρητικοί..
Η ζωή των Μακεδονομάχων δεν ήταν καθόλου
εύκολη./.Ζούσαν μέσα στα χιόνια σε άδεια
από τους κατοίκους σπίτια που έφευγαν για να γλιτώσουν από τις θηριωδίες
των Βουλγάρων ..Πολλές φορές κάτοικοι των χωριών από τα οποία περνούσαν τους φιλοξενούσαν τη νύχτα..
Πολλές φορές τους πρόδιδαν και πάρα πολλοί πέθαιναν στις μάχες ή ξέφευγαν ακολουθώντας στενά και
υπόγεια δρομάκια που πολλές φορές ήταν κάτω από τα σπίτια.
Στην ευρύτερη περιοχή έχουμε 2 σημαντικές μάχες. Μια στην περιοχή
Χοντροσουγλα ανάμεσα στο Τσόρνοβο και το Χωροπάνι και η άλλη κοντά στο Νησί
Αλεξάνδρειας όπου Νησιώτες βαρκάρηδες μετέφεραν μέσα στο βάλτο μακεδονομάχους
για να χτυπήσουν Βούλγαρους κομιτατζήδες
Τελικά η Βέροια απελευθερώθηκε στις 16 Οκτωβρίου του
2012 αναίμακτα.. Ο Τουρκος Δήμαρχος
Χαλίλ Βεης συμφώνησε στην ειρηνική
παράδοση της πόλης.
