Η Βέροια έχει μεγάλη τοπική ιστορία και ειλικρινά χαίρομαι όταν βλέπω τους μαθητές μου να ενθουσιάζονται από το παρελθόν που δεν γνώριζαν
Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1969
Η Βέροια κατακτήθηκε το 1430 από τους Οθωμανούς και απο εκεί και πέρα ειναι ελάχιστα τα στοιχεία που έχουμε σχετικά με την εκπάιδευση των παιδιών..
Αναφέρεται και είναι γνωστή μόνο η περίπτωση του Καλλίνικου Μανιού ή Μάνιου(διάκονος) που το 1865 μετά από πρόσκληση του τότε Μητροπολίτη Ιωακείμ ιδρύει σχολείο και βιβλιοθήκη στην πόλη και μάλιστα για να παρακινήσει τους μικρούς και τους μεγάλους να μεταβούν σε αυτό φοιτά και ο ίδιος ως μαθητής.
Σε ένα πρακτικό του 1849 αναφέρεται η επαναλειτουργία της”Ελληνικής Σχολής” και ιδρύεται η “Αλληλοδιδακτική Σχολή” στη Βέροια.
Το 1872 -1875 την ευθύνη των Σχολείων την έχει η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου και επειδή δεν αναφέρονται έφοροι σχολείων καταλαβαίνουμε ότι την ευθύνη της λειτουργίας και της συντήρησης είχαν οι επίτροποι της εκκλησίας
Το 1883-1886 λειτούργησαν στη Βέροια με την ευθύνη της Μητρόπολης Νηπιαγωγείο,Δημοτικό,Ελληνικό Σχολείο ,και Παρθεναγωγείο με αρκετούς μαθητές στο καθένα από αυτά..
1888-1889 λειτούργησε στη Βέροια “Αστική Σχολή” με 6 τάξεις αρχικά και με μια προκαταρκτική από το έτος 1892-1893.
1911-1940 η Μητρόπολη συνεχίζει το έργο της και ενισχύει τα σχολεία..
Όλα αυτά τα χρόνια και μεταγενέστερα πέρα από τη Μητρόπολη ενισχύουν τα σχολεία και πολλοί πλούσιοι Βεροιώτες είτε με μεταθάνατον δωρεές είτε ζώντες..
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΕΡΟΙΑΣ
Σημαντικές πληροφορίες για την εκπαίδευση των παιδιών παίρνουμε από τους κανονισμούς που εξέδιδαν τα σχολεία της πόλης κυρίως το Γυμνάσιο..Οι κανονισμοί αυτοί άλλαζαν ανάλογα με τις εκάστοτε πολιτικές κυβερνήσεις και ήταν σχεδόν ίδιες και για το Γυμνάσιο Αρρένων αλλά και για το Γυμνάσιο Θηλέων..(Το υλικό είναι από το βιβλίο του Πάυλου Πυρινού “Βεροιώτικα Σημειώματα”Βεροια 2009 εκδοση:βιβλιοπωλείο Πυρινός)
'Στον κανόνισμό του Γυμνασίου Βέροιας του 1931 ισχύουν άρθρα που υπάρχουν ακόμα και σήμερα(εγκαιρη προσέλευση μαθητών,αδικαιολογητες απουσίες ,καθήκοντα εφημερευόντων καθηγητών)αλλά υπάρχουν και άρθα που παραξενέυουντους σημερινούς μαθητές όπως:
“Αρθρο 6οΝ :Κουρά μαθητών
Κρίνει σκόπιμον όπως πάντες οι μαθητές ανεξαιρέτως κείρωσι την κόμην δια μηχανής ,τούτο όμως να συνιστάται εις τους μαθητάς και να εφαρμοζεται ηπίως πως.
ΑΡΘΡΟ 8ον.Παρακολούθησις των μαθητών εκτός σχολείου
Επιβάλλεται να γίνηται παρακολούθησις των μαθητών εκτός σχολείου εναλλάξ υπό των καθηγητών συνεννοούμενων προς τούτο ανά δύο ,ενίοτε και του κ.Γυμνασιάρχου μετά καθηγητών.
ΑΡΘΡΟ 9ον Πηλίκια μαθητών
Να υποχρεωθούν να φέρουν οι μαθηταί πηλίκιον με το σύστημα ως έχει τούτο και τον αριθμό μαθητολογιού ενός εκάστου.
ΑΡΘΡΟ 11
Απαγορεύεται το ποδηλατοδρομείν εκτός των εχόντων ιδιωτικά τοιάυτα ,και τούτων δύναμένων να ποδηλατοδρομώσι μόνον την Κυριακήν και το απόγευμα της Πέμπτης ,εφ όσον τούτο είναι ελέυθερο.Ομοίως απαγορεύεται απολύτως η εις δημοσίους χώρους συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών”
Στο άρθρο 10 του κανονισμού του 1935 γίνεται αναφορά και στον εκκλησιασμό των μαθητών κάθε Κυριακή ο οποίος γινόταν ομαδικά..Αναφέρονται λοιπόν τα εξής:
“Ως προς τον εκκλησιασμό των μαθητών ο σύλλογος λαβών υπ όψιν τους κλιματολογικούς όρους της πόλεως ήτοι τας αφθονας χιόνας ,την τρομερήν υγρασίαν ,την ελλιπεστάτην υπόδησιν και ανεπαρκή περιβολή της πλειονότητας των μαθητών,το δριμύ ψύχος ,την απειλήν των εκ των ως άνω λόγων της υγείας των μαθητών αποφασίζει να μη γίνηται ο εκκλησιασμός ομαδικός αλλά να διενεργείαι ούτος απο το σκοπιμώτερον και λογικώτερον καθ όλον το έτος ως εξής:
Εις ορισμένα ημέρας οποίαι του Αγ.Δημητρίου,Αγ. Γεωργίου,Αγ Κωνσταντίνου,Τριών Ιεραρχών ,Ευαγγελισμού και του πολιούχου της πόλης Αγ.Αντωνίου ο εκκλησιασμός να γίνηται ομαδικός εις τον ναόν ,εις ον λειτουργεί ο Σεβ,.Μητροπολίτης Βέροιας δια να παρακολουθούν οι μαθηταί και το θείο κήρυγμα..
Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται πως τις υπόλοιπες Κυριακές οι μαθητές θα έπρεπε να πηγαίνουν στις εκκλησίες της συνοικίας τους όπου θα καταγράφονται απο τους καθηγητές του σχολείου ενώ την επόμενη μέρα θα δίνονται τα όνόματα όσων απουσίαζαν στον Γυμνασιάρχη.
1940 ιδρύεται Ιερατική Σχολή στη Βέροια στον Ξενώνα του Ιερού Ναού του Αγίου Αντωνίου
Από εκεί και περα οι κανονισμοί είναι αυτοί που διέπουν την καθημερινότητα των μαθητών
Τα παιδονομικά μέτρα του κανονισμού του γυμνασίου Βέροιας (1951)*
Αναφέρουμε μερικά:
Άρθρον 2ον
Ο μαθητής οφείλει αγάπην,σέβας και υπακοήν εις τους καθηγητάς αυτού ,τον Γυμνασιάρχην ,τον Μητροπολίτην ,και τον κ.Νομάρχη ,ους και χαιρετά πάντοτε
Άρθρον 15ον
Καθ' εκάστην Κυριακή οι μαθηταί θα εκκλησιάζωνται με τη συνοδεία 2 καθηγητών .Η αδικαιολόγητος απουσία των θα λαμβάνεται υπ' όψιν τοσον δια την διαγωγήν αυτών ,όσον και για την βαθμολογία εις το μάθημα των Θρησκευτικών.
Στον κώδικα σχολείων του 1958 βρίσκουμε πάλι άρθρα που οι σημερινοί μαθητές δεν γνωρίζουν
*Αρθρο 4ον '
“Να απονέμη (ο μαθητής)τον προσήκοντα χαιρετισμό εις τους διδάσκοντας δια ζώσης φωνής .....”
*'Αρθρο 6ον
Να κωφεύη προς πάσαν ιδεολογίαν και προπαγάνδα αντίθετον προς τα ιδεώδη της Φυλής μας ,τας Χριστιανικάς αρχάς και τας Εθνικάς Παραδόσεις.
*'Αρθρο 9ον
Απαγορεύεται εις τους μαθητάς να περιφέρωνται ανα τας οδούς πέραν της 8ης εσπερινήςκατα τους Χειμερινούς μήνας και της 9ης Εσπερινής κατα τους θερινούς και να συχνάζουν εις κινηματογράφους ,σφαιριστήρια ,παντός είδους κέντρα ψυχαγωγίας και να καπνίζουν.
Από αναφορά του κ Πυρινού στο βιβλίο του αναφέρεται ότι ο κάθε μαθητής είχε δική του σχολική ταυτότητα και μάλιστα στο πίσω μέρος αναγραφόταν και ο ύμνος του Γυμνασίου και πιστεύω ότι αξίζει να τον παραθέσουμε..
Του Γυμνασίου Βέροιας οι λεβέντες παν μπροστά
προχωρούν γιατί πιστεύουν σε μεγάλα ιδανικά
Στο Θεό,στην Πατρίδα μα και στην Ελευθεριά
θυσιάζουνε τα πάντα ,με τη φλόγα στην καρδιά.
Των παιδιών του Γυμνασίου ένας είναι ο σκοπός
πώς να γίνη ο λαός μας σαν πρωτύτερα τρανός
και ο θείος Παρθενώνας άπλετο να δώση φως
για να πάρει φως και πάλι ο καθείς της γης λαός.
' Οπως αναφέρεται στο βιβλίο του κ.Πυρινού και οι μεταγενέστεροι κανονισμοί των Γυμνασίων(1969)Αρρένων και Θηλέων Βέροιας εκινούντο στο ίδιο μήκος κύματος με τον πρώτο κανονισμό του ΓΥΜΝΑΣΊΟΥ ΤΟΥ 1958.
Τελευταίος Κανονισμός του Γυμνασίου Αρρένων Βέροιας ήταν αυτός του 1969 ο οποίος εκδόθηκε κατα τη δικτατορία..
Τα περισσότερα άρθρα ισχύουν από την δημιουργία του πρώτου κανονισμού , ενώ προσθέτονται και άλλα .'Αξια λόγου και αναφοράς από αυτόν τον κανονισμό είναι τα άρθρα 9 .12 και 13
Αρθρον 9:
Να μη φέρη μεθ΄εαυτού εις το Σχολείον μη εγκεκριμένα παρά του Υπουργέιου Παιδέιας βιβλία και λοιπά έντυπα.
'Αρθρον 12:
Να συμμορφώνεται προς τας αρχάς της Ελληνοχριστιανικής αγωγής ,να εργάζεται δια την επικράτησιν αυτών και να κωφεύη προς πάσαν ιδεολογίαν αντιθέτον προς τα ιδεώση της Φυλής .
'Αρθρον 13
Να μη μετέχη σε συλλόγους ή σωματεία εξαιρέσει των επιτρεπομένων υπό του Υπουργείου Παιδείας ήτοι του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων,και Κατηχητικών Σχολείων ,του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και των αθλητικών Συλλόγων των επιμελούντων υπό την άμεσον εποπτέια των καθηγητών της Σωματικής Αγωγής.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
-*21ος κώδικας του Ιστορικού Αρχείου Βέροιας με τον τίτλο”Βιβλίον Παιδαγωγικών Συνεδρίων του εν Βεροία Γυμνασίου σελ 1-3)
-
